BPMN ile süreç modelleme dersi #1

Giriş

Uzun bir aradan sonra tekrar bir arada olmak güzel! BPMN 2.0 süreç modelleri merak eden veya oluşturmak isteyenlere önümüzde ki 3 hafta boyunca beni takip edebilir. Örnek süreçler üzerinden gideceğiz, mümkün mertebede doğru bir şekilde nasıl tasarım yapılır, yanlış tasarımlara da dikkat çekeceğim. Vakit kaybetmeden, ilk modelimiz olan “Hasar kayıt Raporlama” süreci inceliyor olacağız.

Senaryomuz şöyle; Eviniz yanıyor ve maddi hasar meydana geliyor. Sigorta şirketinize meydana gelmiş olan yangını bildiriyorsunuz. Diğer yandan bu olayda İtfaiye dahil olduysa, itfaiye merkezinden de bir Rapor alıyorsunuz. Sonunda talep ettiğimiz Raporlara ulaşınca birleşik bir Raporu hazırlıyoruz.

Aktörlerimiz:

Mülk sahibi (ilgili yerlerden Raporları talep eden ve sonunda hazar Raporu hazırlayandır), Sigorta Şirketi ( Hak sahibinin talep ettiği Raporunu oluşturan ve gönderen) ve İtfaiye Merkezi ( Yangını söndürmek için dahil olduysa, yangın Raporunu hazırlayandır).

Sürecin işleyişi (Açıklamalı):

  1. Yangın meydana geliyor (Başlat) simgesi olarak gösteriliyor. 
  2. Yol ikiye ayrılıyor ve her iki kolda ki görevler tamamlanıncaya kadar süreç devam ediyor.  Aynı zamanda  Bir yandan Sigorta şirketine Yangını bildiriyoruz, aynı zamanda İtfaiye yangına müdahale etmişse, “evet” veya “hayır” yönünde ilerliyoruz. veya demek ve birden fazla olabilir
  3. İtfaiye dahil olması durumunda Mesaj gönderip bir Rapor talep ediyoruz ve İtfaiye merkezinden Rapor bize  ulaşır. Bir olaya bağlı gönderilen bir mesajbir olaya bağlı gelen mesaj
  4. İtfaiye sürece dahil olmadıysa, yolumuza devam edip sadece Sigorta Şirketinden gelecek olan Raporu değerlendireceğiz.
  5. Diğer kolda ise, yangını Sigorta şirketine yangını bildiriyoruz. Sigorta Şirketi mesajımız alıyor, dönüşü ise talep edilen Raporu gönderilmesiyle son buluyor. mesajı aldı (başla)mesajı gönder (Bitir)
  6. Her iki yönden ulaşan Raporların gelmesiyle birlikte yolumuzu  tekrar birleştirerek son göreve, yani Raporu oluşturmaya yöneliyoruz.Görevi temsil eder
  7. Tüm görevi tamamlayınca süreci burada bitiriyoruz.Sürecin sonu simgeler

Süreç Haritası:

Tasarım önerileri:

  1. Şekilde gördüğünüz gibi süreci en az simge kullanarak tasarlamak makbul olandır. Önemli olan okunabilen ve tabii ki çalışan bir süreç olması.
  2. Üç paydaş (Havuz) arasında ki bilgi iletişimi bir mektup sarfı simgesi ile gösterilir. Giden ve gelen mesajlar sadece bir dosya alış-verişi olarak algılamak lazım, bu ihtiyaca göre bir ürün veya malzeme de olabileceğini unutmayalım.
  3. Modelinizde kullanacağınız görevleri (Task) doğru isimlendirmek gerekiyor, böylece süreç modeliniz daha daha iyi anlaşılır ve profesyonel görünür.
  4. Modeliniz oluşturmadan önce şu soruları sormalı; Ne/ne için? Örn.:Malzeme ihtiyacı, Kim? Örn.:Depo Sorumlusu, Nasıl/neyle? Örn.:Satınalma talep Formu doldurulması, Ne zaman? Örn.:Malzeme eksilince.
  5. Unutmayın, Modellemek istediğiniz süreçleri her tasarımcı farklı tasarlayabilir, aynı süreci anlatan çok sayıda çözüm kabul edilebilir. Anlatmak istediğiniz süreci ne kadar detaylı olması gerektiğini doğrusu siz belirleyeceksiniz. Bu tamamen oluşturacağınız çözüme bağlıdır. Örneğin Kalite iş süreçleri detay ister ve mümkünse tek bir Resimde her şey görünmesini istenir. Fakat bir yazılım entegrasyonu için hazırlayacağınız yeni iş süreçleriniz’de bu kadar detay gerekmeyecektir çünkü yeni sisteminin hangi iş süreçlerinde kullanılacaksa, fonksiyonel iletişim/etkileşimleri odaklanmanız yeterli olacaktır. Evet, karmaşık görülen hiç bir Uygulamayı kimse okumak istemez, bırakın yanından bile geçmek istemez.
  6. Tavsiyem, mümkün olduğu kadar asgari sayıda objeler kullanmaya bakın, bir ressam gibi fırçanızı hemen harcamayın sade olmaya çalışın, böylece daha çok esas işinize odaklanabilirsiniz. Elbette karmaşık ve iç-içe olan bir tasarımı daha sonra da basitleştirebilirsiniz ama değerli vaktinizi ve sabrınızı alacaktır. Bu tür karmaşıklığı nasıl önlenebileceğini bir sonra ki bölümünde sizlerle paylaşır olacağım.

Buradan yola çıkarak BPMN ile süreç modelleme dersi #2 geçebilirsiniz. Hazırlamış olduğum bu Modelde Satınalma süreci inceleyeceğiz ve size tasarımla ilgili yeni ipuçları vermeye çalışacağım.